Kısa cevap ; Belki yörüngeden saptırmaz ama zarar vereceği kesin.
Ekzosfer, atmosferin 10 bin km kalınlığındaki en üst katmanı. Yani çok kalın bir tabaka. Eser miktarda hidrojen ve helyum atomları içeriyor fakat en üst kısımlarında artık bu içerik giderek seyrelip uzayla birleşir. Yani solunabilecek hava içermez. Aslında ABD ve Rusya arasında gelişen Soğuk Savaş döneminde her iki taraf da atmosferin üst tabakalarında çeşitli nükleer silahlar denedi.
Bunların içinde en büyük etkiyi yaratan, ABD’nin 9 Temmuz 1962’de “Starfish Prime” görevinde patlattığı 1,4 megatonluk TNT’ye eşdeğer nükleer bombaydı. Ama bu patlama 400 km irtifada, yani Ekzosfer’den bir önceki katman olan Termosfer’de gerçekleşti. Bomba, beklendiğinden daha büyük bir elektromanyetik darbe oluşturdu.
Patlamayı takiben yayılan elektromanyetik dalgalar patlama merkezinden dışa doğru yayılır ve atmosferin o tabakasında bulunan gazlarla reaksiyona girip elektronları hareketlendirir. Sonuçta etkisini yere doğru gösteren bir elektromanyetik darbe oluşur ve bu da en iyi ihtimalle elektronik cihazlara zarar verir.
O testteyse 1400 km uzaklıktaki Hawaii’de telefon santralleri zarar gördü, çalışır haldeki otomobillerin motorları durdu, sigortalar ve sokak lambaları patladı. Bu tür patlamalarda şok dalgalarının haricinde ısıl radyasyon ve nükleer radyasyon da açığa çıkıyor. Elektromanyetik darbenin nereye etki edeceğiyse önceden kestirilebilen bir durum değil.
Her yönde ilerleyebilir ve Dünya’da hangi bölgeyi etkileyeceği hesaplanamaz. Ancak bir üst tabaka, yapısı gereği farklı. Ekzosfer dış uzaya benzediği için, yani solunabilir hava barındırmadığından, içeriği uzayda patlatmış gibi oluruz. Üstte gördüğünüz mantar bulutları yerine başka bir şey ortaya çıkar.
Uzayda gerçekleşen nükleer patlamanın etkisi büyük bir alana yayılamıyor. Dünya’da olsa birkaç kilotonluk patlamada dev bir alev topu oluşur, etkisi de birkaç kilometreye yayılır. Aynısı uzayda gerçekleşse, bu kez ufakça bir alev topuyla birlikte 1-2 metreye yayılan bir etki gözlenir. Ardından, patlamada ortaya çıkan bu içerik hemen donuyor. Ekzosferde atom ve moleküller seyrek olduğundan, hidrojen ve helyum gaz gibi davranmaz.
Dolayısıyla birkaç megatonluk bir patlamanın açığa çıkaracağı şey, yüksek enerjili ışımalar olur. Yani gama ve X ışınları. Ekzosferde atmosfer içeriği de bulunmadığı için, bu radyasyonun yayılmasını durduracak hiçbir şey yok. Özetle patlama küre şeklini andırır ve radyasyon dalgalarıyla birlikte açığa çıkan ışık kolayca, hızla yayılır.
O sırada gezegenin yüzeyinden bakarsak, ışık dalgalanmalarını görebiliriz. Bunlar da tıpkı kuzey ışıklarına benzer. Çünkü patlamadan yayılan yüklü parçacıklar Dünya’nın manyetik alanıyla etkileşime girer. Peki elektromanyetik darbe oluşmaz mı? Elbette oluşur ve darbenin etkisi de son derece büyük olabilir. Ayrıca patlamada ortaya çıkan radyoaktif içerik de atmosferin alt tabakalarına sızarak Dünya’ya ulaşır.
